Een levensloopbestendige badkamer

Dit artikel bespreekt drie aangepaste badkamers en laat zien wat de verschillen zijn bij het inrichten van badkamers voor senioren, rolstoelers en slechtzienden.

Badkamerontwerp voor senioren

In principe is een op ouderen afgestemde badkamer niets anders dan een comfortabel vormgegeven ruimte waarin men graag verblijft en waar ook mensen met lichamelijke ongemakken zich prettig en veilig voelen. Waar men zich zelfstandig kan opfrissen en zo nodig met hulp kan douchen of baden. Het gaat dus in de basis om wooncomfort, een onderwerp dat natuurlijk ook jongere generaties aanspreekt. Bij het bouwen of verbouwen van een nieuwe of bestaande badkamer moeten de plannen dan ook in het perspectief worden gezien van de wensen en eisen die samengaan met een hoger wordende leeftijd. In het ideale geval blijft de bewoners daardoor een verhuizing naar het verzorgingstehuis bespaard. Want in de keuze voor het wel of niet verhuizen naar een verzorgingstehuis is de badkamer is bij uitstek het kritieke punt van de woning.

Preventieve maatregelen
Er zijn preventieve voorzieningen die kunnen worden aangebracht zonder dat het extra inspanningen vergt. Bijvoorbeeld het voorzien van wanden met OSB-platen, om ze voor te bereiden op de montage van steungrepen en een douchestoel. Nog zo’n preventieve voorziening is de keuze voor de TECEprofil Geronto-module, een wc-inbouwframe dat speciaal ontworpen is voor de behoeften van mensen met fysieke beperkingen. Zo beschikt het inbouwframe over een bevestigingsplaat voor een verhoogde toiletpot en staalframes aan de zijkant voor de bevestiging van steunbeugels. Daarnaast heeft het frame een mantelbuis voor bekabelde en draadloze spoelbedieningen. Hiermee kan de spoeling op de veiligheidsarm of op de muur worden bediend.	In levensloopbestendige badkamer wordt steeds vaker gekozen voor een Japans toilet, oftewel douche-wc. Douche-wc’s zijn er in allerlei soorten en maten en bieden extra comfort, hygiëne en gebruiksgemak. Zo ook douche-wc TECEone van TECE. Een interne sproeier zorgt voor een intensieve en comfortabele reiniging van het onderlijf na een toiletbezoek. Reinigen met water is allereerst een stuk comfortabeler dan met toiletpapier, maar kost daarnaast ook geen lichamelijke inspanning. Het treffen van voorbereidingen voor de aansluiting van een TECEone douche-wc is simpel. Je hebt alleen een wc-inbouwframe nodig dat geschikt is voor de aansluiting van een douche-wc.
Tips bij het ontwerpen van een aangepaste badkamer voor senioren
Een op ouderen afgestemde badkamer heeft bij voorkeur geen drempels of hoogteverschillen om struikelen te voorkomen, ook in de doucheruimte zelf. Bijkomend voordeel is dat de badkamer ruimtelijker oogt en dus meer comfort biedt. Brede doorgangen en voldoende bewegingsruimte houden het risico op struikelen tot een minimum beperkt en bieden veel bewegingsvrijheid. Door gebruik te maken van voorwanden kunnen er rondom het ligbad en de douche heel eenvoudig ruimten gecreëerd worden om te zitten en spullen op te bergen. Brede legplanken rondom de wastafel dienen tegelijk als steun en als handgreep. Verder worden alle armaturen uitgevoerd als mengkraan, omdat die gemakkelijker en intuïtiever te bedienen zijn dan armaturen met twee knoppen. Scherpe randen moeten vanwege het risico van verwonding overal worden vermeden.
Kort samengevat – alle tips op een rijtje
Voorzie de wanden van OSB-platen Kies voor een wc-inbouwframe dat speciaal ontworpen is voor mensen met een fysieke beperking Zorg voor een vlak vloeroppervlak zonder hoogteverschillen en drempels Zorg voor brede doorgangen voor maximale bewegingsruimte	Maak gebruik van voorwanden en creëer ruimten om te zitten en spullen op te bergen Kies voor brede legplanken rondom de wastafel voor extra steun Zorg ervoor dat alle armaturen zijn uitgevoerd als eenknopsmengkraan Vermijd scherpe randen Kies voor een japans toilet (douche-wc) voor extra hygiëne, comfort en gebruiksgemak

Aangepaste badkamer voor ouderen en mensen met een lichamelijke en visuele beperking — **Veel zitruimte, brede legplanken en steungrepen voor houvast zijn met de een voorwandsysteem als TECEprofil goed in het ontwerp te integreren.**

Een rolstoeltoegankelijk badkamerontwerp
“Het plannen van een badkamer die geschikt is voor rolstoelers is een grote uitdaging”, zegt Marie Striewe. Daarbij komt het aan op elke centimeter. Pas vanaf een bepaald oppervlak kun je überhaupt zonder hindernissen met een rolstoel de badkamer in. Er bestaat hiervoor een norm (DIN 18040-2) waarin is vastgelegd hoe breed de doorgangen moeten zijn en hoe groot de hele bewegingsruimte. Om met een standaard rolstoel door de deur te kunnen, schrijft de norm voor dat de deuropening een vrije breedte moet hebben van 90 cm. Om de deur van binnenuit te kunnen dichtdoen zonder daarvoor heen en weer te moeten rijden, mag de deur niet naar de sanitaire ruimte toe open gaan. Daardoor kan hij altijd open, ook in het geval dat iemand binnen is gevallen en tegen de deur aan ligt. Om zonder enig probleem langs en tussen de verschillende meubels en objecten te kunnen bewegen, is er een bewegingsruimte vereist van minstens 150 x 150 cm. Dezelfde afmetingen moet de vlakke vloer van de douche hebben. Daarnaast is het van belang dat er een douchezitting met een rugleuning gemonteerd wordt, zodat gebruikers zich zittend kunnen douchen.	De wastafel moet plat zijn, zodat er een rolstoel onder past. Voor het plaatsen van de wastafel geldt geen voorgeschreven hoogte, want die verschilt per persoon. Bij normale badkamers wordt als norm een hoogte van 85 tot 95 cm aangehouden, maar voor rolstoelers zal dat over het algemeen te hoog zijn. Voor hen wordt een hoogte aanbevolen van rond de 80 cm. Het is belangrijk dat de spiegel op zithoogte wordt aangebracht en direct aansluit op de wastafel. Erg handig hierbij zijn kantelbare spiegels, die voor de bewoner gemakkelijk individueel is in te stellen. Ook voor het toilet gelden er minimumafstanden. Om vanaf de voorkant van de pot vanuit een zijdelingse positie naar de pot toe te kunnen draaien, moet er tussen de voorkant van de pot en de wand tegenover de pot een ruimte vrij zijn van 90 cm. De afstand tussen de onmisbare inklapbare steungrepen bedraagt minstens 65 cm. Een aanrader zijn inklapbare steungrepen met geïntegreerde toiletrolhouder. Voor een optimale zithouding zou dan nog een rugleuning gemonteerd kunnen worden.
Kort samengevat - alle tips op een rijtje
Zorg dat de deuropening een vrije breedte heeft van minimaal 90 centimeter bij een standaard rolstoel Zorg ervoor dat deur niet naar binnen toe open gaat Creëer een minimale bewegingsruimte van 150 x 150 cm tussen de verschillende meubels en objecten Zorg voor een douche met een vlakke vloer van minimaal 150 x 150 cm Kies voor een platte wastafel waar een rolstoel onder past en pas de hoogte aan op de gebruiker	Breng de spiegel aan op zithoogte en kies bij voorkeur voor een kantelbare spiegel Houd een minimale ruimte aan van 90 centimeter tussen de voorkant van de toiletpot en de wand er tegenover Monteer inklapbare steungrepen, bij voorkeur met een geïntegreerde toiletrolhouder. Houd een minimale afstand van 65 cm tussen de steungrepen aan. Monteer bij voorkeur een rugleuning voor extra comfort en een optimale zithouding

rolstoeltoegankelijke badkamer - een aangepaste badkamer ontwerpen voor rolstoelers - TECE — **Bij het plannen telt elke centimeter, om voldoende manoeuvreerruimte te creëren in elke hoek van de badkamer.**

Badkamerontwerp voor mensen met een visuele beperking
Als “slechtziend” worden mensen beschouwd bij wie het zichtvermogen minder dan 30% is. In Nederland wonen rond de 316.000 slechtzienden en blinden. De verwachting is dat dit getal de komende tien jaar met 40% gaat stijgen. Om deze mensen zoveel mogelijk in staat te stellen zelfstandig te leven en wonen, kan dikwijls met een paar simpele maatregelen worden volstaan. Kleurcontrasten zijn van enorm belang voor de oriëntatie van blinde en slechtziende mensen. Het is misschien wel het belangrijkste kenmerk van een badkamer die geschikt is voor slechtzienden. Gebruiksobjecten en hulpmiddelen zoals kranen, bedieningsplaten, handgrepen, handdoek- en toiletrolhouders, stoelen voor in het ligbad of de douche, tandenborstel en handdoeken, moeten zoveel mogelijk contrasteren met de omgeving. Om uitglijden te voorkomen is het handig om een antislip badmat te plaatsen in een contrasterende kleur. Daarnaast zijn er een aantal dingen die mensen met een visuele beperking zelf kunnen doen. Zo kun je bijvoorbeeld voorwerpen in opvallende kleuren in bad laten drijven om te bepalen hoe hoog het water staat. De gewenste waterstand kan met een strook plakband in een contrasterende kleur blijvend worden gemarkeerd. Op de wanden gemonteerde dispensers voor zeep en shampoo in opvallende kleuren zijn een goede maatregel om het omstoten van flessen en verpakkingen te voorkomen. Voor de gezichts- en lichaamsverzorging kunnen uittrekbare, verlichte en vergrotende spiegels uitkomst bieden. Ook voor het bad geldt: scherpe randen in en om het bad moeten absoluut worden vermeden.
Kort samengevat - alle tips op een rijtje
Maak gebruik van kleurcontrasten: gebruiksobjecten en hulpmiddelen moeten contrasteren met de omgeving Plaats een anti-slip badmat in een contrasterende kleur Gebruik drijvende voorwerpen in een opvallende kleur om de hoogte van het water te bepalen	Markeer de gewenste waterstand in bad met een strook plakband in een opvallende kleur Monteer opvallend gekleurde dispensers voor zeep en shampoo op de wanden Kies voor uittrekbare, verlichte en vergrotende spiegels Vermijd scherpe randen

Drempelvrije badkamer voor blinden en slechtzienden - TECE NEderland — **Een slipvaste vloer en een vloermarkering met veel contrasten helpen bij het oriënteren.**

Producten passend bij een drempelvrij badkamerontwerp

Bij het bouwen van de toekomstbestendige badkamer is geen plaats meer voor drempels. Dit wordt ook wel aangeduid met het begrip “Universal Design”. Daarmee wordt bedoeld dat de ruimten en producten goed toegankelijk moeten zijn en comfortabel te gebruiken moeten zijn voor mensen uit alle leeftijdsklassen en van uiteenlopende lichamelijke gesteldheid. Er komen steeds meer toepassingen op de markt waarbij deze eigenschappen zijn ingebouwd. Hieronder lichtten we een aantal producten uit die zeer geschikt zijn voor een drempelvrij badkamerontwerp.


TECEdrainline is een serie douchegoten die garant staat staat voor een badkamer met een geheel doorlopende vloer, zonder drempels. Het rooster van de douchegoot is verkrijgbaar in verschillende kleuren en materialen, zoals rvs en glas. Kies bijvoorbeeld voor een rooster van zwart glas tegen een lichte vloer, om contrasten aan te brengen.

TECElux is een wc-systeem bestaande uit een wc-inbouwframe voorzien van een glazen bedieningsplaat. Het toilet is in hoogte verstelbaar, wat wel zo prettig is bij rugproblemen of bij het moeten overstappen vanuit een rolstoel. TECElux kan aanraakvrij bediend worden door een hand voor de toetsen te bewegen. Een sensor herkent beweging, waarna de toetsen automatisch verlicht worden. Handig, ook wanneer u 's nachts naar het toilet moet.

TECEprofil is het voorwandsysteem van TECE waarmee ieder badkamerontwerp mogelijk wordt. TECE biedt daarnaast tal van van inbouwframes voor wc's, urinoirs, wastafels en bidets. Bijvoorbeeld de Geronto-module (afbeelding rechts), een wc-inbouwframe geschikt voor de montage van steunbeugels en een verhoogd toilet.

In het assortiment van TECE zijn onder andere wastafel-inbouwframes te vinden met een hoogte van 820 tot 980 millimeter. Dat maakt de frames bijzonder geschikt voor gebruik in de mindervalide sector, waar wastafels vaak zittend worden gebruikt en badkamerspiegels eveneens op een lagere hoogte worden geïnstalleerd. Dit betekent dat de gebruiker geen toevlucht hoeft te nemen tot een dure en vaak impopulaire zwenkspiegel.

Douche-wc TECEone beschikt over een interne sproeier die zorgt voor een intensieve en comfortabele reiniging van het onderlijf na een toiletbezoek. Reinigen met water is allereerst een stuk comfortabeler en hygiënischer dan met toiletpapier, maar kost daarnaast ook veel minder lichamelijke inspanning.

Bedieningsplaten met veel contrast, zoals de TECEloop (links) en TECElux Mini (rechts), zijn ook voor mensen met een visuele beperking goed te lezen en te bedienen. De TECElux Mini bedieningsplaat is daarnaast aanraakvrij te bediening, waardoor de overdracht van bacterieën wordt voorkomen. En dankzij de nachtverlichting vindt u altijd uw weg naar het toilet, ook in het donker.